Πόρπορα, Νικόλα Αντόνιο

(Porpora, Νάπολη 1686 – 1768), Ιταλός συνθέτης. Μερικά αμφισβητούμενα στοιχεία που αφορούν την ιδιωτική και καλλιτεχνική του ζωή δεν ελαττώνουν την αξιόλογη επίδραση που είχε η τέχνη του Π. στην ευρωπαϊκή μουσική παράδοση. Όταν τελείωσε τις σπουδές του, σε ηλικία 20 ετών, ονομάστηκε αρχιμουσικός του παρεκκλησίου του Φιλίππου της Έσσης Ντάρμστατ, κυβερνήτη των αυτοκρατορικών στρατευμάτων στη Νάπολη. Έγινε όμως διάσημος ως συνθέτης όπερας το 1713 (ή, κατ’ άλλους, το 1709) με τοΒασίλειος, βασιλεύς της Ανατολής. Ειδικός στη διδασκαλία του τραγουδιού, υπήρξε καθηγητής των μεγαλύτερων τραγουδιστών της εποχής του. Έγινε γνωστός και αγαπητός στη Ρώμη όπου, μεταξύ άλλων, συνεργάστηκε με τον Ντομένικο Σκαρλάτι στη σύνθεση της όπερας Βερενίκη, βασίλισσα της Αιγύπτου(που ανέβηκε στη Ρώμη το 1718) και πιθανώς πήγε στη Βιέννη το 1725, και, κατόπιν, στο Μιλάνο, στη Βενετία και στο Λονδίνο, όπου έμεινε από το 1733 ως το 1736 και όπου ανταγωνίστηκε το Χέντελ. Αφού έμεινε για λίγο και στη Δρέσδη, όπου χρημάτισε αρχιμουσικός του βασιλικού παρεκκλησίου και αντίζηλος του Άντολφ Χάσε, επέστρεψε στη Βιέννη (μεταξύ των μαθητών του ήταν και ο νεαρός Χάιδν), προκαλώντας παρ’ όλα αυτά εχθρότητες και ζήλιες που τον τυράννησαν ακόμα και όταν ξαναγύρισε στη Νάπολη, όπου έζησε σε μεγάλη φτώχεια την τελευταία περίοδο της ζωής του. Άφησε 50 περίπου όπερες, αλλά και συμφωνίες, σονάτες, ορατόρια, ιντερμέδια, καντάτες, φωτίζοντας τις ποικίλες πλευρές της κλασικής κομψότητας του ταλέντου του στη σύνθεση, με μια τέλεια τεχνική στο χειρισμό των φωνών.